Skip to main content

22-Mavzu: Animatsion va tasvirli ma`lumotlarni ishlab chiqish vositalari bilan ishlash

 22-Mavzu: Animatsion va tasvirli ma`lumotlarni ishlab chiqish vositalari bilan ishlash 

Reja: 

1 Animatsion vositalar. 

2 Tasvirli ma’lumotlar vositalari. 

3Animatsion va tasvirli ma’lumot ishlab chiqish.

Flash texnologiyasi haqida ma’lumot Flash texnologiyasiga - ShockWave Flash (SWF) formatli vektorli grafikdan foydalanishga asoslangan texnologiyadir. Bu format eng samarali grafik formatlardan bo`lmasada, SWF formati foydalanuvchilarga grafik imkoniyatlari cheklanmagan grafiklar bilan ishlovchi vositalar va natijani Web- brouzerlarda, kerakli muxarrirlarda foydalanish imkoniyatilari mavjud. Flash texnologiyasining imkoniyatlardan yana biri - bu uning moslashuvchanligidir, ya’ni bu format barcha platformalarda (MacOS tizimli Macintosh kompyuterlari yoki Windows tizimli kompyuterlarida) ishlatilishi mumkin. Yana bir qulay imkoniyati uning yordamida yaratilgan tasvirlar nafaqat animatsiyali bo`lishi, balki interfaol elementlar va tovush bilan boyitilishi hamda dasturlash orqali boshqarilishi mumkin. Flash texnologiyasining mosalashuvchanlik va interfaol multimediya dasturlar yaratish imkoniyati ko`pchilik Web-dizaynerlar o`rtasidagi bahslarga sabab bo`lib, uni mashhurligini oshishiga imkoniyat berdi. Shuning uchun bu texnologiyaning yaratilishi bilan bir vaqtda Macromedia kompaniyasi tomonidan ikki asosiy web-brouzerlari, Internet Explorer va Netscape Communicatorlar uchun elementlar Plug-In yaratildi. Bu esa, o`z navbatida Flash texnologiyasini Internetda yana ham keng tarqalishiga olib keldi. Natijada ushbu web-brouzerlar yaratuvchilari swf formatini o`z dasturlarini asosiy formatlar bazasiga qabul qildi. Bunday usulni boshqa yirik dasturiy ta’minot yaratuvchilar (masalan, Adobe firmasi) ham qo`llay boshladi. Macromedia kompaniyasi swf formatini juda oddiy va qulay uskunalar bilan ta’minlaganligi bu formatdan ko`p muxlislarning foydalanishiga olib keldi. Shuni aytish kerakki, hozirgi vaqtda ushbu uskunalarni bir qancha to`liq to`plamlari ham mavjud. Ushbu uskunalarni bir turi Macromedia Director Shockwave Studio - multimediya taqdimotlarni yaratish, Macromedia FreeHand va Macromedia Fireworks - grafik tasvirlar muharriri, Macromedia Authorware va Macromedia CourseBuilder - interfaol o`rgatuvchi kurslarni yaratish muharriri va boshqalarni misol qilib olish mumkin. Websahifa yaratuvchilar orasida eng ko`p ishlatiladigani bu Macromedia Flash dasturidir, chunki ushbu dastur ixtiyoriy Web-sahifaga mashhurlik olib keluvchi banner va animatsiya, interfaol lavhalar yaratish imkonini beardi. Balki shuning uchundir swf formatini oddiy qilib Flash deb atalish odatga kirib kolgan. Flash texnologiyalar tarkibining elementlari: · vektorli grafika; · animatsiyani bir qancha usullarda ishlash; · interfeysda interfaol elementlarini yaratish; · sinxron ovoz qo`shish; · HTML formati va boshqa internetda foydalaniladigan barcha formatlarga o`tkazishni ta’minlash; · mustaqil platformali; · Flash-roliklarni avto rejimda ham, Web - brouzer yordamida ham ko`rish imkoniyati mavjud; · vizual uskunalari mavjudligi Flash-rolik yaratuvchilarini ko`plab murakkab amallardan xalos etadi, shuningdek Flashtexnologiyalarning texnik asnektlarni o`rganishni talab etmaydi. Hozirgi vaqtda Web-sahifalarni yaratishda birinchi o`rinlardan birini rastrli grafika egallaydi. Rastrli formatlardan GIF (Graphics Interchange Format - ma’lumotlar almashuvi uchun grafik format), JPEG (Join Photographic Experts Group – tasvir bo`yicha mutaxassislar birlashgan guruhi) va PNG (Portable Network Graphicsko`chirma grafik format) va boshqa formatlarni keltirish mumkin. Rastrli grafikani ishlatishda tasvir nuqtalar majmuasi (piksellar – inglizca pixels) dan iborat bo`ladi. Bu nuqtalar bir - biri bilan bog`liq bo`lmaganligi uchun ushbu nuqtalarni har birga rangi va koordinatasi berilishi kerak. Oddiy holda, agar ikki xil rangli tasvir ishlatilsa (masalan, oq-qora), u holda har bir pikselni ta’riflash uchun bitta ikkili razryad (0- qora, 1- oq) ta’riflash etarli bo`ladi. 256 - rangli rasm uchun har bir pikselga bunday razryadlardan 8 ta kerak bo`ladi (256=2 8 ). Juda ham murakkab fotorealistik rangli tasvirlar 1 pikselga 24 razryad talab qiladi. Natijada rastr tasvirli fayllar o`lchami tasvirni rang chuqurligi o`sgani sari oshib boradi. Rastrli tasvirlarni yana bir kamchiligi shundan iboratki, tasvir sifati piksel o`lchamiga bog`liq, u esa o`z navbatida monitorni imkoniyati bilan belgilanadi. Shuning uchun bir xil rasm turli monitorlarda har xil ko`rinishga ega bo`lishi mumkin. Rastrli tasvir o`lchamini o`zgartirish juda ham murakkab ishdir. Chunki bunday tasvirni kattalashtirish piksellar sonini o`sishiga olib keladi. Kompyuter grafikasi sohasidagi mutaxassislar tomonidan juda murakkab rastrli tasvirlar piksellar «ko` naytirish» yoki “o`chirish (agar tavirni kichraytirish kerak bo`lsa)” algoritmlari ishlab chiqilgan, lekin ular doim ham ushbu masalani oqilona bajara olmaydi. Websahifalarni yaratishda birinchi o`rinlardan birini vektorli grafika ham egallaydi. Bu tasvirni rasmdagi joylashuvi matematik formulalar bilan berilgan egri chiziqlar majmuasi yordamida namoyish etish usulidir. Masalan, istalgan doirani tasvirlash uchun uch-to`rt raqam kerak bo`ladi: radius, markaz koordinatalari va chiziq qalinligi. Shuning uchun, vektorli grafika rastrli grafikaga nisbatan bir qancha afzalliklarga ega: · vektorli tasvirlarni belgilovchi matematik formulalar kompyuter xotirasida rastrli tasvir piksellariga qaraganda kamroq joy egallaydi; · tasvir (yoki uning ayrim qismlarini) sifatini yuqotmasdan chegaralanmagan kattalashtirish imkoniyati mavjudligi; · tasvirni bir platformadan ikkinchisiga ko`chirishning qulayligi. Albatta, vektorli tasvirlarni o`z kamchiliklari ham mavjud. Masalan, fotorealistik tasvirni vektorli formatda namoyish qilish murakkabroq. Flash yaratuvchilari bunga echimni tonishgan. Flash yordamida Web – sahifalar tuzishda siz nafaqat vektorli balki rastrli tasvirlarni ishlatishingiz ham mumkin. Flash dasturi bilan ishlash asoslari Flash dasturida ishlashni o`rganish uchun avvalo uning interfeysi bilan tanishish lozim. Agar Macromedia firmasi tomonidan yaratilgan biror-bir dasturiy ta’minotlar (masalan, Dreamweaver muxarriri) bilan tanish bo`lsangiz Flashni interfeysini o`zlashtirish unchalik murakkab bo`lmaydi. Agar Macromedia tomonidan yaratilgan uskunalarni o`zlashtirishni aynan Flash dasturidan boshlasangiz, u holda uning menyulari, uskunalari va ob’ekt xususiyatlar paneli va boshqalarning ko`rinishi Windowsning amaliy dasturlarinikidan fraq qiladi. Masalan, aksariyat Windowsdagi amaliy dasturlarda (ofis majmuasi) uskunalar paneli tarkibini boshqarish buyruqlari “View” menyusiga kiradi. Flash dasturida esa bu buyruqlar “Window” menyusida joylashtirilgan. Tahrirlanayotgan obyekt xususiyatlar panelining ko`rinishi ham Flash dasturiga xosdir. Lekin bu turdagi yangiliklar unchalik ham qiyinlik tug`dirmaydi. Muharrirning foydalanuvchi interfeysini tashkil etilishi umumiy holda Windows dasturlar kabi standart ko`rinishga egadir, oynaning yuqori qismida sarlavha, menyular to`plami, asosiy buyruqlar joylashtirilgan uskunalar paneli va boshqalar. Muharrirda yangi vaqt diagrammaning ko`rinishi mavjud. Muxarrirni ilk bor ishga tushirganda asosiy oyna ustidan qo`shimcha muloqot oynasi naydo bo`ladi. Bu oyna sizga ish boshlashni o`zinigiz xohishingiz bo`yicha sozlash imkonini beradi. Bu muloqot oynasida 3 ta Open a Recent Item (oxirgi flash faylni ochish), Create NEW (yangi fayl yaratish), Create form Template (shablondan foydalanib fayl yaratish) bo`limlari bor. Bu muloqot oynasidan keraklisini tanlab olish mumkin. Aksiryat holatlarda Create NEW -> Fl ash document bandi tanlanadi va ekranga Flash dasturining asosiy oynasi hosil bo`ladi. Flash dasturining asosiy oynasi menyular, uskunalar, obekt xususiyatlar va qo`shimchalar, ishchi maydon kabi 4 ta asosiy sohalardan iborat. Flash dasturining menyusi 10 bo`limdan iborat bo`lib, ular quyidagi jadvalga keltirilgan vazifalarni bajaradi. Flashning uskunalar paneli Flash dasturining uskunalar paneli tasvirlarni yaratish va tahrirlash kabi amallarni bajarishga yordam beradi. Uning tarkibiga quyidagi jadvalda keltirilgan uskunalar kiradi. Tahrirlash uskunalari paneli asosiy ekranni chan tomonida joylashadi. Unda asosan grafik obyektlar yaratish va tahrirlash uchun mo`ljallangan uskunalar joylashtirilgan. Bu uskunalarning ko`chiligi foydalanuvchiga grafik muxarrirlari (masalan, Paint) bilan ishlash jarayonidan tanishdir. Foydalanuchvchiga qulaylik tug`dirish uchun uskunalar paneli to`rt qismga bo`lingan. Tools (Instrumentы) – bu qismda aniq uskunalar joylashtirilgan. Bu uskunalarni tanlash va chizish uskunalari tashkil etadi. View (Prosmotr) – ish stolidagi tasvirni ko`rishni boshqarish vositalari joylashtirilgan. View ikki uskunadan iborat: Hand Tool- bu uskuna tanlanganda maxsus rejim yoqiladi, bu rejimda sichqoncha yordamida ish maydonini turli yo`nalish bo`yicha siljitish mumkin; Zoom Tool – bu uskuna tanlanganda ish maydonidagi tasvirni tez masshtablash rejimi yoqiladi. Bu rejim yoqilganda Options maydonida ikki qo`shimcha uskunasi naydo bo`ladi, bu uskunalar masshtablash yo`nalishini (kattalashtirish yoki kichiklashtirish) o`zgartirish imkonini beradi. Colors (Sveta) – bu erdagi uskunalar chegara va maydon asosining rangini bir-biridan alohida o`zgartirish imkonini beradi. Options (Ustanovki) – tanlangan uskuna uchun qo`shimcha parametrlarni o`rnatish elementlari joylashtirilgan. Qo`shimcha parametrlari bo`lmagan uskunalar uchun Options maydoni bo`sh qoladi. Flashni avvalgi variantlariga nisbatan, chizish uskunalarini ayrim parametrlarini o`rnatish xususiyatlar inspektori paneli yordamida ham amalga oshirish mumkin. Har bir uskunani sozlashni o`ziga xos tomonlari keyingi mavzularda ko`rib o`tiladi. Agar zaruriyat tug`ilsa uskunalar panelini oynadan «uzish» va istalgan joyga joylashtirish mumkin. Actionscript dasturlash tilining imkoniyatlari haqida dastlabki ma'lumot va Actions paneli bilan ishlash. Flash dasturi Actionscript dasturlash tiliga asoslangan bo`lib, bu til dasturlashtirishdan yiroq bo`lgan insonlar ham tushunishi uchun juda oddiy qilib yaratilgan. Flash dasturiga Actionscriptdan foydalanmasdan turib ham oddiy roliklar, chiziqli animatsiyalar yaratish mumkin, lekin tuzilgan dastur samarali, mukammal va oson boshqarish mumkin bo`lishi uchun Actionscriptdan foydalanishga to`g`ri keladi. Chindan ham interfaol dasturlar yaratish uchun Actionscript dasturlash tilini o`rganib olish kerak. Actionscript obyektga yo`naltirilgan dasturlash tili hisoblanadi. U sintaksis jihatidan "JavaScript" ga o`xshab ketadi. Actionscript boshqa dasturlash tillariga o`xshab o`zining maxsus sintaksisiga, rezervlashgan so`zlariga, operator va ma'lumotlarni o`zida saqlash uchun islatiladigan o`garuvchilariga ega. Actionscript o`zining obyekt va funksiyalariga ega va u foydalanuvchiga o`zning obyekt hamda funksiyalarni yaratishga imkon beradi. Flashda skript yozish uchun Actionscript tilining barcha imkoniyatlarini bilish shart emas. Oddiy buyruqlardan foydalanib ham scriptlar yaratish mumkin. Actionscript tilini o`rganishdan oldin, Actions (harakat) paneli bilan tanishib chiqishimiz kerak. Uni ochish uchun sarlavha satri ustiga sichqonchani bir marta chertish kifoya. Agar ekranda Actions paneli bo`lmasa [F9] tugmasini bosish orqali ham uni ishga tushirish mumkin. Bitta rolikda juda ko`p rolik bo`lishi mumkin. Dastavval Actionscriptda roliklarni qayerlarda o`rnatish mumkinligini ko`rib chiqamiz. Roliklarni asosiy kadrlarga, tugmalarga va movie kilplarga joylashtirish mumkin. Grafik obyektlar va boshqalarga roliklarni joylashtirib bo`lmaydi. Hozirda rolikni qaysi obyektga kiritilayotganini bilish juda oson, buning Actions panelining sarlavha satridagi yozuviga e’tibor berish kerak. Masalan, tugmani belgilasak, Actions panelining sarlavha satridagi yozuvi “Actions - button” ga, agar movie clipni tanlasak, “Actions -movie clip” ga o`zgaradi, hechnarsa belgilanmaganida “Actions - frame” ya’ni joriy kadr belgilangan bo`ladi. Kursor joylashgan oq rangli maydon skript kiritiladigan maydon bo`lib, uning yuqori chap qismida buyruqlar oynasi joylashgan. Bu oynadan skriptga joylashtirish mumkin bo`lgan turli xil harakatlar joylashgan. Flashni ishlayotgan foydalanuvchilar uchun oyna bilan ko`p ishlashni tavsiya etamiz. Dastur matnni buyruqlar oynasi va klaviatura orqali to`g`ridan - to`g`ri kiritish mumkin lekin, Actionscriptda bosh harflar va kichik harflarni o`rni almashsa yoki tinish belgilari noto`g`ri ishlatilsa kiritilgan dastur matnni xato hisoblaniladi. Dasturda ishlash bo`yicha ko`nikma hosil bo`lmaguncha buyruqlarni yozishda shu oynadan masq qilsh maqsadga muvofiq. Buda har bir papkalar ichida faqatgina harakatlar emas, balki turli xil funksiyalar, o`zgarmaslar, o`zgaruvchilar, operatorlar, metodlar, xususiyatlar, sikllar, izohlar va boshqalar joylashgan. Biror harakatni joylashtirish uchun papkalardan birini ochamiz, kerakli buyruqni topib, uni ustiga sichqoncha tugmasini bosib, rolik kiritiladigan maydon ustiga qo`yib yuboramiz, yoki shu buyruq ustiga sichqonchani ikki marta chertib qo`ymiz. Agar kerakli buyruq qaysi papkada joylashganligini unitib qo`ygan bo`lsangiz, u holda “indeks” papkasidan foydalaning. Bu papkda Flashda ishlatiladigan barcha buyruqlar alfavit bo`yicha tartiblab qo`yilgan. Buyruqlar oynasini yopish uchun oynaning o`ng tomoni markazida joylashgan uchburchakchani bosish kerak. Agar buyruqlar oynasi yopib qo`yilgan bo`lsa, kerakli buyruqlar skript kiritiladigan maydon ustida joylashgan [plus] [+] tugmasi yordamida kiritish mumkin. Bu tugmada asboblar oynasidagi barcha funksiyalarning nusxasi joylashtirilgan. Quyida “stop()” buyrug`ining ikki xil usulda asboblar paneli va [plus] tugmasi yordamida joylashtirish ko`rsatib o`tilgan. [Plus] tugmasidan keyin joylashgan tugmalarga izoh berib o`tamiz: • Find - kiritilgan skriptdan biror so`zni topish uchun ishlatiladi. Agar kiritilgan skript juda katta bo`lsa bu tugma qo`l keladi. • Replace – skriptdagi biror so`zni boshqa so`z bilan almashtirish uchun ishlatiladi. • Check syntax – kiritilgan skriptning to`g`ri yoki noto`g`riligini ya’ni sintaktik xatoga yo`l qo`yilgan yoki yo`qligini tekshiradi. • Auto format – skriptlarni yozilish jihatidan tartiblashtiradi va tinish belgilarini qo`yadi. • Reference – Help panelini ochadi. • Debug options – kursor turgan satrga nazorat nuqtasini qo`yadi, nazorat nuqtasini olib tashlaydi. View options – yordamida skriptga kiritiladigan satrlarni tartiblash (agar kiritilgan skriptga xatoga yo`l qo`yilsa, xato qaysi qatorda ekanligini aniqlash oson bo`ladi) va tezkor ma’lumot kiritishga imkon beruvchi skriptlarni buyruqlar oynasida ko`rsatish yoki o`chirib qo`yish uchun ishlatiladi. Actions oynasining chetki o`ng burchagida joylashga tugmada ham birqancha buyruqlar yozilgan ularni aksariyatini ko`rib o`tdik. Qolganlari bilan tanishib chiqamiz: 1. “Import skripta” – bundan oldin kiritilgan skriptni joylashtiradi. 2. “Eksport skripta” – kiritilgan skriptni as formatda kiritib saqlab qo`yish uchun ishlatiladi. Keyinchalik buni oddiy usulda o`qib olish mumkin. 3. “Pechat” – kiritilgan skriptni chop etadi. 4. “Parametrы avtoformata – skriptni to`g`irlashda qanday tartibda to`g`irlashi ko`rsatib o`tiladi. 5. “Nastroyki” – Actionscriptni parametrlarini sozlash uchun ishlatiladi. Bu bo`limdan foydalanib, skriptni qaysi usulda, rangda, shriftda kiritilishini, turli izohlarni ko`rinish yoki ko`rinmasligini va boshqa xususiyatlarni ko`rsatib o`tish mumkin. 

Animatsion va tasvirli ma'lumotlarni ishlab chiqish uchun turli vositalar mavjud. Bu vositalar sizni tajribangiz va loyihangizning xususiyatlariga qarab tanlashingiz mumkin. Quyidagi muhim vositalarni ko'rib chiqamiz:

  1. Adobe Creative Cloud (After Effects, Illustrator, Photoshop):

    • Adobe After Effects: Animatsiyalar va videoroliklarni yaratish uchun mo'ljallangan dastur. Keying (foni) tahrir qilish, partikul effektlar qo'shish va boshqa xususiyatlarni qo'llash imkoniyati mavjud.
    • Adobe Illustrator va Photoshop: Tasvirli ma'lumotlarni tuzish, tahrirlash va ularni animatsiyalarga o'tkazish uchun mo'ljallangan vektor va rastirnoy dasturlar.
  2. Blender:

    • Bu, ochiq manzillangan 3D model yaratish uchun mo'ljallangan dastur. Animatsiyalar va tasvirli ma'lumotlarni 3D sifatida yaratish imkoniyati mavjud.
  3. Toonly va Doodly:

    • Bu, animatsiyalar va infografiklar yaratish uchun mo'ljallangan dasturlar. Ular oson va samarali usullarda animatsiyalarni yaratishga imkon beradi.
  4. CrazyTalk Animator:

    • Bu dastur, ishlab chiqilgan tasvirli ma'lumotlar orqali muqobil animatsiyalar yaratish uchun mo'ljallangan.
  5. Plotagon:

    • Bu onlayn vosita yordamida qo'shiq, animatsiyalar va tasvirli ma'lumotlar yaratishga imkon beradi.
  6. Pencil2D:

    • Bu bepul mo'ljallangan dastur, 2D animatsiyalarni yaratish uchun mo'ljallangan.
  7. Vyond:

    • Bu onlayn vosita, so'zlar, grafikalar, va animatsiyalarni birlashtirish orqali ma'lumotlarni oson vaqtinchalik yaratish imkoniyatini beradi.
  8. GIF Animatorlar:

    • Ezgif, Giphy, va boshqa onlayn vaqtinchalik GIF animatsiyalarini yaratish uchun vositalar.
  9. Web Animation Libraries:

    • JavaScript kutubxonalaridan foydalanib, veb sahifalarda animatsiyalar yaratish uchun animatsiya kutubxonalari (misol uchun GreenSock Animation Platform, Anime.js).
  10. Video Montaj Dasturlari:

    • Adobe Premiere Pro, Final Cut Pro, iMovie va boshqa dasturlar videolarni tuzish, tahrirlash va boshqa xususiyatlarni qo'llash uchun ishlatiladi.

Har bir vosita o'zining xususiyatlari va qulayliklarga ega bo'lib, qanday turlarda animatsiyalarni yaratishni qo'llash imkonini beradi. Tanlagan vosita, loyihangiz va talablaringizga qarab qanday xil animatsiyalarni yaratishda osonlik bilan ishlashga imkon beradi.


Flash, Adobe tomonidan ishlab chiqilgan veb-da'vo (multimediya) texnologiyasi edi. U dasturlar, interaktiv animatsiyalar, veb o'yinlar, veb saytlar va boshqa multimediya tarkibiy elementlarni ishlab chiqish uchun ishlatilgan edi. Flash texnologiyasi, 1996-yilda Macromedia tomonidan ishlab chiqilgan va keyinchalik Adobe tomonidan sotib olingan.

Quyidagi asosiy xususiyatlar Flash texnologiyasining tanqidi:

  1. Veb Animatsiyalar va Grafikalar: Flash, veb sahifalarga sodda animatsiyalar qo'shish uchun mo'ljallangan edi. U veb-sahifalardagi har xil elementlarni animatsiya va interaktivlik bilan to'ldirish imkonini berdi.

  2. Interaktivlik va Multimedia: Flash, interaktiv xizmat ko'rsatish, video va audiodagi multimediya elementlarni boshqarish uchun moslashtirilgan bo'lib, veb-sahifalarni ko'p yo'nalishli va qiziqarli qilishda foydalanildi.

  3. Flash O'yinlar: Flash, o'yin yaratish uchun ham mashhur edi. Bir nechta saytlar, yarim va o'rtacha o'lchamli o'yinlar Flash texnologiyasini qo'llab-quvvatlagan.

  4. Vector Grafika va Scalability: Flash animatsiyalari va grafikasi vektor formatda saqlanadi, shuningdek, ular o'lchamini o'zgartirish oson. Bu, veb-sahifalarni har qanday ekran o'lchamiga moslashtirishga imkon berdi.

  5. ActionScript: Flash dasturlarini interaktiv qilish uchun ActionScript dastur tili ishlatilgan. Bu, veb saytalarda interaktivlik qo'shish, boshqa Flash elementlari bilan ishlash va o'yinlar yaratish uchun mo'ljallangan tildir.

2000-yillarda Flash texnologiyasi internetda keng tarqalgan edi. U esa birinchi bo'lib, veb-sahifalarda animatsiyalar va multimedia elementlarini saqlash uchun oson va moslashuvchan usullarni taklif etdi. Lekin, Flash-animatsiyalarning uzoq otkazish, xavfli bo'lishi va boshqa sabablarga ko'ra, Flash texnologiyasiga qarshi tomonlarning qo'rqinlari kuchayib bordi.

Yana bir sabab esa, mobil qurilmalar va boshqa qurilmalar Flash-animatsiyalarni qo'llab-quvvatlamasligi edi. Flash texnologiyasining ko'p asosiy konseptsiyalarini o'z ichiga olgan HTML5 va CSS3, yuqori sifatli veb-sahifalarni yaratishda Flashni orqaga qo'ymoqda. 2020 yilidan boshlab, Adobe Flash Player ni boshqarishni to'xtatdi va uni chiqarib tashladi.

Comments

Popular posts from this blog

27-Mavzu: Web saytlar yaratish uchun dasturiy ta`minotni o`rnatish

 27-Mavzu: Web saytlar yaratish uchun dasturiy ta`minotni o`rnatish Reja:  1.WEB sayt haqida ma`lumot 2 Web saytining dasturiy tamitnoti  3 Web saytini yaratish. Web-texnologiyaning (Internet-texnologiya) Web-dizayn qismini o’rganishni razmetkali til tasnifi bilan boshlaymiz. Maxsus til mavjud bo’lib, bu til yordamida matnlar, grafik ma’lumotlar Web-sahifa hujjatga joylashtiriladi va bu hujjatni barcha kompyuterda ko’rish imkoniyati mavjuddir. Bunday maxsus tillar razmetkali tillar deb ataladi. Ularning asosiy vazifasi - Web-sahifaga “ma’lumotlarni joylashtirish” va ular orasidagi aloqani (gipersaloqalar) ta’minlashdan iborat. Razmetkali tillar quyidagilarni o’z ichiga oladi: HTML (HyperText Markup Language) Dastlab World Wide Web tizimi matnli ma’lumotlarni va HTML hujjatlarni ko’rishga mo’ljallangan, matnni taxrirlovchi tilga o’xshash tizim bo’lgan. Ayni damda HTML tili WWW daga eng ommabop tillardan biri hisoblanadi. HTML tilida yozilgan ma’lumotlar o’z ichiga matn fay...

18-Mavzu:Audio ma`lumotlar bilan ishlash

 18-Mavzu:Audio ma`lumotlar bilan ishlash  Reja:  1 Audio ma`lumotlar  2 Audio ma`lumotlar bilan ishlash  3 Audio ma`lumotlar bilan ishlash afzallik va kamchiliklari 1.Kompyuter ovoz tizimi Kompyuterning ovoz kartasi ko'rinishidagi ovoz tizimi 1989 yilda paydo bo'lib, kompyuterning axborotlashtirishning texnik vositasi sifatida imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytirdi. Kompyuter ovoz tizimi - quyidagi funktsiyalarni bajaradigan dasturiy va texnik vositalar majmuasi: • tashqi manbalardan, masalan, mikrofon yoki magnitafondan, kirish analog audio signallarini raqamli signallarga aylantirish va keyin ularni qattiq diskda saqlash orqali audio signallarni yozib olish; • tashqi dinamik tizimi yoki minigarnituralar (naushniklar) yordamida yozib olingan audio ma'lumotlarni tinglash; • audio kompakt disklarni tinglash; • bir nechta manbalardan signallarni yozish yoki o'ynatishda aralashtirish (aralashtirish); • ovozli signallarni bir vaqtning o'zida yozib olish va ...